Hoewel deze etablissementen oorspronkelijk als tijdelijk bedoeld waren, zijn ze de afgelopen jaren vaker permanent opengebleven. Voor de Brusselse autoriteiten is het duidelijk dat ze de markt ook open kunnen houden. Wat zijn de vereisten voor het gebruik van dit soort vestiging? Wat zijn de belangrijkste activiteiten? Tekst en uitleg.
Kiosken - guinguettes zoals ze mooi heten in het Frans - waren in de 18van eeuw populaire afspanningen aan het water, in de streek rond Parijs. Hun naam zou afkomstig zijn van ene Pierre Guinguet, de oprichter van zo'n afspanning in Ménilmontant. Tenzij de term teruggaat naar 'guinguet', de goedkope wijn die meestal in dat soort gelegenheden werd geserveerd. En hoewel de naam bleef bestaan, verdwenen de kiosken in de 20ste eeuw meer en meer (wellicht ook omdat het verboden was te zwemmen in de te vervuilde rivieren). In de 21ste eeuw maakten ze echter een onmiskenbare comeback, en niet alleen aan de oevers van meren en rivieren.
Al meerdere jaren schieten ze overal in Europa uit de grond, ook in Brussel, waar er sinds 2017 in verschillende bossen en parken pop-up etablissementen hun deuren openen (meestal van mei tot en met september). Andere blijven permanent open. Ze worden aangeduid als 'kiosken' en zijn in de meeste gevallen elke dag open: mensen kunnen er terecht voor eten en drinken, op basis van biologische of pesticidevrije seizoensproducten, liefst van lokale herkomst, om van te genieten in het gezelschap van vrienden en familie. Er zijn er momenteel een vijftiental in Brussel, waarvan meerdere verbonden zijn aan Leefmilieu Brussel. Als Gisèle in Elsene voor dit bezoek zorgt, zijn de anderen vanaf september open: Maurice in het Jubelpark, Fabiola in het Koning Boudewijnpark, Henri in het Georges-Henri Park in Woluwe, Jeanne in Rood Klooser, André in Laken en Emile in Vorst.
Eten & drinken, dansen en yoga
Serge Longin, manager van de kiosken van Leefmilieu Brussel, zegt: "Het idee om deze tijdelijke etablissementen te gebruiken, wordt in 2017 in de praktijk gebracht om de uitgebreide straten van de stad te promoten, maar ook om het gebruik van deze voorzieningen aan te moedigen. Brusselaars en niet-Brusselaars kunnen er elkaar ontmoeten om iets te drinken, te eten en te genieten van een heleboel nevenactiviteiten, die samen met verschillende partners worden georganiseerd." Op het programma: stijldansen, concerten, petanquetoernooien, yogalessen en nog veel meer. De activiteiten kunnen plaatsvinden op de terreinen en in de gebieden waar de kiosken staan opgesteld. In het Jubelpark kun je ook genieten van een breed scala aan evenementen, waaronder concerten en DJ-avonden, terwijl de Abdij van Ter Kameren een populaire locatie is voor yogalessen.
"De rol van Leefmilieu Brussel is ervoor te zorgen dat de kiosken op de best mogelijke locaties worden opgesteld: ze kunnen niet uitverkocht raken en ze kunnen op elk moment worden opgesteld. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat de kiosk een voorbeeld is van het cultureel erfgoed van het Westen. Deze zal maximaal twee jaar blijven staan en is afhankelijk van de welwillendheid van de lokale autoriteiten. De kiosk wordt gebouwd in overeenstemming met de behoeften van de exploitant en Leefmilieu Brussel zal erop toezien dat de uitbater het lastenboek van BE naleeft."
Biologisch, duurzaam & lokaal
Het lastenboek omvat onder andere de valorisatie van de site, de bevordering van de sociale samenhang en, wat het eten betreft, het aanbieden van dranken en catering volgens de 'Good Food' voorwaarden (werken met verse en seizoensgebonden producten, biologisch of pesticidevrij geteeld, zelfgemaakte bereidingen, afval vermijden en/of beperken, enz.)
De BE kiosken worden uitgebaat door Guinguettes Barc. François de Villers, die verantwoordelijk is voor dit project, zegt: "Ik heb één ding gemeen: ik ben op zoek naar een contract. De eerste stap was het opzetten van een tijdelijke kiosk in Duden Park als onderdeel van het Parck Design Festival in 2016. De respons was zo groot dat het jaar daarop een nieuwe aanbesteding werd uitgeschreven, ditmaal voor de uitbating van vijf kiosken in verschillende parken. We weten dit zeker. Allereerst was het niet genoeg: we moesten het concept doorgronden, we moesten uitzoeken wat er aan de hand was, we moesten verder gaan dan de realiteit, verder dan het seizoensgebonden karakter. In de afgelopen jaren hebben we veel moeten doen, en nu kijken we naar verschillende kiosken. Ze zijn een joint venture, met een uitstekend concept en restaurantfaciliteiten. We creëren een echte, lokale dynamiek. Alle kiosken zullen hun eigen lounge hebben, hun eigen bakkerij, hun eigen slagerij... allemaal in Brussel. Ze hebben ook hun eigen identiteit, los van de straat, het park, de sfeer, het publik... En ze zijn heel succesvol!"
Een succes dat Serge Longin verklaart als "een concreet antwoord op een vraag van de Brusselaars naar meer ruimtes waar ze elkaar kunnen ontmoeten, nog meer sinds de lockdown". Hij legt de link naar het algemene succes van de terrassen: "Buiten drinken en eten is een nationale sport geworden (lacht) en in de kiosken doen we daar nog een mooi decor als extra bonus bij."
Kiosken het hele jaar door
De kiosken van Leefmilieu Brussel liggen allemaal in gewestelijke parken: "De kiosken die in gemeentelijke parken liggen, hangen niet van ons af, maar van de Stad, maar ze zijn zelfs succesvol", aldus Serge Longin. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Kiosk Radio Bar in het Warandepark, maar ook voor de kiosken in het Ter Kamerenbos (de Woodpecker en de Kiosk). Deze laatste wordt geleid door drie partners, onder wie Samuel Urbain. "Mijn vrouw Lisa Kajita (gespecialiseerd in food communicatie) en ik komen uit Parijs; toen we zes jaar geleden in Brussel aankwamen, hadden we al snel de gewoonte om te gaan wandelen in het Ter Kamerenbos, waar we de Kiosk ontdekten, die toen nog ongebruikt was. Toen de Stad Brussel en het Fonds voor Economische Zaken een projectoproep lanceerden voor de overname in 2019, dienden wij ons dossier in en wonnen we. Sinds 2020 baten wij ze uit, samen met Charlie Gordower (Schievelavabo), wij hebben de concessie."
Bijzonder is dat de zaak het hele jaar open is (dit is ook het geval voor Populeir en La Laiterie in Schaarbeek). Samuel Urbain: "Dankzij het lastenboek mogen we van 1 april tot 30 september een aantal dagen per week open. We keken ernaar uit om de rest van het jaar te doen wat we in het wild doen. We hadden maar een paar dagen per week nodig om open te zijn; hoewel het concept een succes was, moesten we in de winter open, eerst het hele weekend en natuurlijk ook de rest van de week.
Een uitbreiding die vernieuwing vergde, met een aangepast menu en het opzetten van extra activiteiten, de 'In the Woods' evenementen. Die omvatten jazzconcerten, stand-up comedy, maar ook de 'Dinner in the Woods' gastronomische avonden heel de zomer lang, met gerenommeerde chefs (Damien Bouchéry, Stefan Jacobs, Milan La Roche...) die een compleet menu komen samenstellen voor een twaalftal tafels die onder de bomen zijn geïnstalleerd. "Voor al deze evenementen moeten we zorgen dat we de juiste keuzes hebben, vooral omdat we in een Natura 2000-gebied zitten; we zullen een gedetailleerd plan opstellen en een dossier aanleveren voor elk evenement in de evenementenkalender van de stad", zegt Samuel Urbain.
Net als andere vestigingen van dit type is de Kiosk een groot succes: hij is populair bij hondenbezitters ("onze belangrijkste klantenkring, die in weer en wind naar buiten komt!"), maar ook bij gezinnen die een wandeling maken, studenten... "Er zijn in totaal zes etablissementen in het bos - met wie wij de vereniging Cambria hebben opgericht om verschillende gemeenschappelijke kwesties te bespreken - maar zij zijn niet allemaal elke dag open."
Kijk naar de lucht
Elk etablissement, of het nu in een stads- of gewestelijk park ligt, vreest dezelfde vijand: regen! "Voor alle uitbaters is dat een dagelijkse opgave", aldus Serge Longin. "Ook al zijn de kiosken van luifels voorzien, dat is soms niet genoeg. Als het donker en bewolkt is, kunnen mensen hun voedsel niet meer gebruiken. Door het weer kunnen onze aantallen variëren van enkele duizenden mensen per dag tot meer dan 600", zegt Samuel Urbain. Dat maok ook het inschatten van de bestellingen en het benodigde personeel niet makkelijk. In het gebied van de Kiosk was de opening open voor ten minste twee personen. Als het regent, is het niet rendabel. "Maar, zoals we altijd hebben gezegd, dit is niet alleen een goede inschatting, want het betekent dat de mensen die komen en gaan tussen de druppels niet zoveel kunnen doen als we zouden willen. De operatie: "We werken met ervaren medewerkers die ons helpen met de logistiek. We controleren onze bestellingen volgens de prognoses, om verspilling te voorkomen. En als het om mensen gaat, werken we met tientallen vrijwilligers en studenten. Al naargelang het weer zetten we er meer of minder in."
| Praktisch
Meer weten over het Good Food-handvest? https://leefmilieu.brussels/themas/voeding De kiosken van BE / Barc Guinguettes en hun activiteiten op www.guinguettesbarc.be; Instagram: GuingetteBarc De Kiosk van het Ter Kamerenbos en zijn activiteiten 'In the Woods': www.lekiosque.euInstagram: lekiosqueboisdelacambre Kiosk Radio Bar in het Park van Brussel: kioskradio.com, woodpecker.family Populeir in het Josaphat Park, www.facebook.com/La-Guinguette-Populeir La Laiterie in het Josaphat Park, www.lalaiterie.be La guinguette van Wolvendaal in het Pak van Wolvendaal, specht.familie Specht in het Ter Kamerenbos |