Het woord café komt uit de Franse taal en heeft vele wortels als coffeeshop. De eerste coffeeshops werden in de 17e eeuw opgericht als koffiehuizen. Maar ze staan ook bekend als 'kroegen', wat betekent dat de koffie zelf is gebrouwen en er een grote verscheidenheid aan 'drankhuizen' is ontstaan. Grégory Sorgeloose, directeur van Sorgeloose & Trice, een bedrijf dat gespecialiseerd is in de productie van koffie, geeft een overzicht.
De meest gangbare termen voor koffie zijn café, bistro, kroeg, estaminet, taverne of coffeeshop, waarbij deze termen in hun eigen universum worden gebruikt. Wat deze termen betekenen is niet alleen het sociale aspect, maar ook het feit dat veel mensen naar het café gaan om te leren, ideeën te bespreken en een verschil te maken in het kader van de vele verschillende - en incidentele - hapjes. Het grootste deel van het evenement vindt plaats in het Midden-Oosten, waar cafés zijn ingericht en diensten worden verleend om van de gratis drank te genieten, en waar het eten uit de muziekscene wordt geschonken, weggespoeld of opgegeten.
Was het café in het collectieve onderbewustzijn tot voor kort nog een ontmoetingsplaats om te niksen en een populaire plek om te lachen of te debatteren over zelfs gevarieerde als lichte onderwerpen, dan is daar ondertussen toch verandering in gekomen. Cafés evolueren namelijk mee met de innovatieve horecaconcepten die opkomen, zonder af te doen aan hun hoofdfunctie van gezellige ontmoetingsplaats.
Plaatsen waar klanten elkaar bij het eerste contact bij de voornaam noemden en elkaar bij het eerste afscheid een hartelijke kus gaven.
De verschillende soorten cafés en hun nuances...
Hoe zou je in een café op een reeks kramen of in een Spartaanse bank kunnen zitten? Ze zijn een integraal onderdeel van onze cultuur. En dus is er geen behoefte aan. In een land waar water wordt verbruikt door boeren en veehouders, is er geen plaats waar dit goede bier kan worden gemaakt. En het was nodig om een 'stationscafé' of een 'postcafé' op straat te creëren, waar lokaal geproduceerd bier gebotteld kon worden. Rond 1900 waren er in België 3.223 brouwerijen voor 185.036 drankgelegenheden (bron: Wikipedia), ofwel 1 café per 32 inwoners!
De historische Belgische koffiedrinkers hebben echter niet alleen een lange levensduur. We hebben te maken met de koffiedrinkers die na lange tijd moeten wachten tot hun kraanwater op is, of tot er een grote hoeveelheid water bij komt. U kent ze wel, die cafés waar trends geen vat op lijken te hebben en waar het meubilair ondertussen vintage is geworden. Plaatsen waar de gasten graag hun eerste contact hebben en waar ze kunnen genieten van de eerste winkelervaring. Dit soort etablissementen wordt vaak beheerd door mensen uit het hele Westen (Armeniërs, Arabieren, Chaldeeën, Albanezen, Kosovaren, Serviërs, Kroaten, Grieken, enz. Hoewel deze etablissementen waarschijnlijk niet meer dezelfde sfeer hebben als vroeger, zijn ze nog steeds een vaste waarde in de horecasector. De koffie is niet alleen zeer goed, maar ook niet strak. Het eten, de dranken en de limonades zijn niet zo goed als de trendy dingen die je moet weten. Het interieur is overzichtelijk en te openen met een aantal ledlampjes. Deze cafés zijn voornamelijk gebaseerd op een businessmodel, wat betekent dat hun concept niet beperkt is. Zijn de cafés de eigenaren van een succesvol bedrijf? Dit is een echt probleem. Tot de bekendste brouwers behoren Lorada (Vorst), PamPam (Kasteleinsbuurt), Supra Bailli (Baillistraat) en zelfs Ploughman (Brussel).
Sommige van deze cafés, in de belangrijkste werkplaatsen, zijn omgevormd tot "bingocafés", die hun ingrediënten ter beschikking stellen van het publiek.
Natuurlijke wijn en ter plaatse gebrande koffie
In andere, meer burgerlijke buurten, zijn de cafés bijna volledig verdwenen en vervangen door andere, meer gesofisticeerde zaken met bohotrekjes: wijn-, koffie- en cocktailbars waar klanten nippen van ter plaatse gebrande koffie, natuurlijke wijn en lokale bieren met hoog artisanaal gehalte. Vaak kunnen gasten er kleine gerechten eten, bereid door ecologisch verantwoorde koks die de korte keten aanhangen. De cocktails worden geshaket door getatoeëerde en bebaarde mixologen. Nieuwe termen zoals pet'nat, flat white, blend, kombucha & kefir hebben er hun intrede gedaan, wat zorgt voor een bloemrijke en kruidige taal. Klanten houden het beschaafd en genieten er van met mate. Hoe krijg ik een Jup' van een hooggelegen dakbank naar het Zuidstation als ik wel kan genieten van een hip organisch drankje, maar niet van een stukje rozijnenbrood? Kortom: een ander soort buurt vraagt om een ander soort café! Denk onder meer aan de Grizzly (Elsene), de familie (Elsene), Schildpad (Ukkel), Wijnkoorts (Elsene), Cali (Waterloo), van Shelter (Ukkel), Bij Richard's (Zavel), enz.
Nieuwe authentieke cafés
Met de nieuwe jonge garde van de laatste jaren in de horeca is het niet meer vanzelfsprekend dat de Belgische handel in het vak zit. Het werk in de sector is sterk, want de handel is meer in de mode met meer expertise. Ook al waren de Belgische bieren altijd al bejubeld in de hele wereld, toch hadden de Belgen geen affiniteit meer met hun eigen producten, die werden beschouwd als saai en ouderwets. Niemand is gelukkig in zijn eigen land.
Het aantal micro- en nanoblokjes neemt toe, en zowel de glazen als de plastic materialen worden steeds populairder. De bars leiden tot diverse creatieve experimenten. Nieuwe, authentieke cafés die als stootkussens op de vloer zijn ingericht en op plaatsen waar deze nieuwe bieren op een zeer ceremoniële manier worden geserveerd, wat een meeslepende ervaring oplevert. De sfeer is zo sterk als in de grote zaal van de stad. Het eten en de smaak staan centraal. Er is van alles te kiezen: Beerstorming, Nano Brasserie de l'Ermitage, Lutgarde, Ginette, Brussels Beer Project, BobbiEnz.
Het bedrijf is nog steeds in de mode.
Van neocafés
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in gebieden waar geen voorzorgsmaatregelen en geen kosten nodig zijn, worden nieuwe cafés ingericht. Ze herrijzen vaak uit de as van oude etablissementen die geen toekomstperspectief meer hadden. Net als de modesector, die gekenmerkt wordt door cyclische bewegingen en een permanent komen en gaan van trends, verleidt dit soort etablissementen opnieuw een hele generatie die op nostalgische wijze het sociale karakter van deze activiteiten herontdekt. De koffie komt er van een lokale brander die het product respecteert, het bier komt ook van een microbrouwerij uit de buurt en bezoekers vinden er de ware ziel van het café terug. Het interieur is authentiek en geïnspireerd door de foto's van de gasten; de zaak is non-stop open. Wat wilt u nog meer doen? Café Circus (Londenplein), Tulipant Café (Fernand Cocq), De Dillens (Sint-Gillis), Bij Franz (Brugmann), Kastar Café (Elsene), Café Winok (Schaarbeek), enz.
En we zien dat er veel mensen zijn die niet weten wat ze moeten doen. Overal vind je koffiebars in alle maten en formaten. Denk maar aan Buddy Buddy (Golden Fleece), Corica (Brussel), Natuurlijk Caffé (Louise), Belga & Co (Deurwaarder), Cup 28 (Deurwaarder), Fika (Elsene),...
Klinken op morgen
De wondere wereld van cafés, kroegen en bars is elke dag open voor het publiek en andere bezoekers. Ze maken echt een verschil voor het decor en de inrichting. Ze zijn er altijd en ze moeten er altijd zijn, maar in elke periode hebben ze hun eigen dilemma's en suggesties; dat zijn de momenten waarop we moeten kunnen genieten van een frisse pint of een kop koffie. Elke gebruiker heeft zijn eigen soort klant. En elk dorp heeft zijn eigen soort café. Dat is duidelijk. Open je ogen en oren als je door de stad loopt. Het is niet verwonderlijk dat het openluchtcafé waar je lekker kunt eten ook een goede plek is om iets te drinken, "want je gaat het gezellig hebben".